نقش سلمان فارسی در هدایت مردم به سمت ولایت
تاریخ انتشار: ۱۴ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۹۳۸۰۵۶
به گزارش خبرنگار مهر، سلمان فارسی، از بزرگترین صحابه پیامبر اسلام بود که بعد از حضرت و به دستور ایشان، لحظهای امیرالمومنین علیهالسلام را تنها نگذاشت، علاوه بر اینکه تمام سعی و تلاشش در هدایت دلهای مردم به سمت ولایت امیرالمومنین علیهالسلام بود.
کلام و عقاید، مباحث عبادی بندگان
نام سلمان فارسی نخستین واژهای است که در اولین گامهای بررسی تاریخ اسلام و ایران، چشم را نوازش میدهد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
ایمان حضرت سلمان فارسی
سلمان فارسی [روزبه]، چون از قبل شنیده بود که پیامبری با خصوصیات خاصی خواهد آمد، بار سفر به سمت مدینه (یثرب آن زمان) بست. زمانی که با پیامبر روبرو شد، با دیدن نشانههای پیامبری، گریه کرد و به وی ایمان آورد، سپس حکایت خود را برای رسول خدا نقل کرد. [۱]
و ی از بزرگترین صحابه پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله و از شیعیان خاص و پیروان ویژه امیرالمومنین علیهالسلام، بود. ایشان در ایمان به بالاترین درجات رسید، تا آنجا که امام صادق علیهالسلام، در مورد ایمان سلمان فرمودند: «الْإِیمَانُ عَشْرُ دَرَجَاتٍ فَالْمِقْدَادُ فِی الثَّامِنَةِ وَ أَبُوذَرٍّ فِی التَّاسِعَةِ وَ سَلْمَانُ فِی الْعَاشِرَة؛ ایمان ده درجه دارد، مقداد در درجه هشتم و ابوذر در درجه نهم و سلمان در درجه دهم آن است .»[۲]
علم سلمان فارسی
سلمان فارسی با ذکاوت و هوشی که داشت، همواره دنبال خوشهچینی علم و معرفت از دریای علم پیامبر و امیرالمومنین علیهماالسلام بود. بر همین اساس پیامبر فرمود: اگر علم در ثریا بود، سلمان به آن دسترسی پیدا میکرد. [۳]
نسیب بن نجیه میگوید: نزد امیرالمومنین علیهالسلام، سخن از سلمان فارسی به میان آمد، حضرت فرمودند: «أَدْرَکَ الْعِلْمَ الْأَوَّلَ وَ الْآخِرَ وَ هُوَ بَحْرٌ لَا یُنْزَحُ؛ سلمان علم اول و آخر را درک کرده بود و علم او، دریایی است که تمام شدنی نیست .»[۴]
و سعت معرفت و علم و دانش سلمان تا حدی بود که برای هر کس قابل هضم نبود، امام صادق علیهالسلام فرمود: پیامبر خدا و امیرالمومنین علیهماالسلام، اسراری را به سلمان فارسی میگفتند که دیگران قدرت تحمل آن را نداشتند و او را لایق نگهداری علم مخزون و اسرارالهی میدانستند. [۵]
نقش سلمان فارسی در اسلام
هر چند خداوند متعال، خود حافظ دین و شریعت مقدس است و نه تنها بر حفظ آن؛ بلکه بر جهانی نمودن آن نیز وعده داده است، [۶] اما برای حفظ و نگهداری آن از اسباب و مسببات هم دریغ نکرده است.
یکی از اسباب حفظ دین، وجود مسلمانان است و در این میان حضرت سلمان علیهالسلام، نقش مهمی را ایفا نمودند، نمونه روشن آن طرح جنگی کندن خندق بود که علاوه بر اینکه نقشههای منافقان را برملا کرد، باعث زمینگیر شدن مشرکان نیز شد. [۷]
مسلمانان به قدری از این پیشنهاد و پیروزی بعد از آن، خوشحال شدند که هر قبیلهای تلاش میکرد سلمان را به خودشان نسبت دهند و این افتخار را نصیب خود کنند؛ ولی پیامبر صلیاللهعلیهوآله، با بیان جمله تاریخی: «سَلْمَانُ مِنَّا أَهْلَ الْبَیْت؛ سلمان از ما اهل بیت است» او را از اهل بیت خود خواندند. [۸]
نقش سلمان در هدایت مردم به سمت ولایت
بعد از رحلت پیامبر صلیاللهعلیهوآله، سلمان خود را لحظهای از امیرالمومنین علیهالسلام، دور نکرد و همواره در کنار وی بود و تا آنجا که میتوانست دلهای مردم را به سمت امیرالمومنین هدایت میکرد.
در زمان خلیفه دوم، گروهی از بزرگان یهود نزد وی آمده و گفتند: اگر سوالات ما را جواب دهی معلوم میشود که اسلام حق و پیامبر شما نیز راستگوست! اما وقتی که سوالات را مطرح کردند و خلیفه دوم از جواب آن درماند؛ سلمان با سرعت امیرالمومنین را خبر کرد، تا وی جواب آنها را بدهد.
سلمان با این کار علاوه بر حفظ حقانیت اسلام، دلهای مردم را به سمت، ولایت امیرالمومنین علیهالسلام سوق داد. [۹]
نقش سلمان فارسی در پیدایش شیعه در ایران
سلمان فارسی در جنگ قادسیه، با جانفشانیهای بیدریغ، توانست در صف اول جنگ حضور پیدا کرده و با کمک وی چهار هزار نفر ایرانی، به اسلام علاقمند شدند.
سپس بعد از فتح مدائن، سلمان فارسی به فرمانروایی آنجا منصوب شد. وی محل حکمرانی خود را کنار بازار شهر قرار داد و برنامههایی را اجرا کرد که کمتر حاکمی به آن توجه داشت، از اینرو اخلاق، رفتار و زهد او باعث شد تا به مرور ایرانیان به اسلام و شیعه متمایل شوند. [۱۰]
رحلت از دنیای فانی
در نهایت این صحابی بزرگ بعد از ۱۹ سال فرمانروایی در مدائن، در تاریخ ۳۵ ه ق، رحلت کردند و امیرالمومنین علیهالسلام اولین مظلوم تاریخ برای غسل و نماز وی حاضر شد و به وی فرمودند: «خوش به حالت! وقتی که پیامبر خدا را ملاقات کردی، به او بگو از دست قومت، چه بر سر برادرت آمد .»[۱۱]
پی نوشت:
[۱]. السیره النبویه، ابن هشام، ج ۱، ص ۱۴۴.
[۲]. روضه الواعظین، فتال نیشابوری، ج ۲، ص ۲۸۰.
[۳]. شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج ۱۸، ص ۳۶.
[۴]. بحار الانوار، مجلسی، ج ۲۲، ص ۳۱۹.
[۵]. بحارالانوار، مجلسی، ج ۲۲، ص ۳۳۱.
[۶]. سوره توبه، آیه ۳۳.
[۷]. مغازی، واقدی، ج ۲، ص ۴۴۵.
[۸]. مناقب آل ابی طالب، ابن شهرآشوب، ج ۱، ص ۸۵.
[۹]. فضائل الخمسة من الصحاح الستة، حسینی، ج ۳، ص ۱۲۸.
[۱۰]. رک، مقاله «سلمان فارسی و پیدایش تشیع در ایران»، صادق اردستانی، ص ۱۰.
[۱۱]. مناقب آل ابیطالب، ابن شهرآشوب، ج ۲، ص ۱۳۱.
منبع: مهر
کلیدواژه: ابن شهرآشوب نهج البلاغه پیامبر اسلام سلمان فارسی شیعیان اربعین حسینی اربعین 1401 اربعین کتاب قرآن کریم قرآن کربلا عاشورا فعالیت های قرآنی وزارت فرهنگ و ارشاداسلامی امر به معروف و نهي از منكر آیت الله خامنه ای حضرت رقیه عراق امیرالمومنین علیه السلام سلمان فارسی نقش سلمان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۹۳۸۰۵۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چرا زیارت حضرت عبدالعظیم حسنی برابر با زیارت امام حسین (ع) است؟
حجتالاسلام والمسلمین مهدی یعقوبی گیلانی، کارشناس مذهبی درمورد عظمت زیارت حضرت عبدالعظیم حسنی رحمت الله علیه بیان کرد: مهمترین نشانه عظمت معنوى و مقامات باطنى حضرت عبد العظیم حسنی رحمت الله علیه، برابرى فضیلت زیارت مزار آن بزرگوار، با فضیلت زیارت سیّد الشهدا است.
شیخ المحدّثین، صدوق؛ از محمّد بن یحیى عطّار - که یکى از اهالى رى است - اینگونه نقل کرده است که خدمت امام هادى علیه السلام رسیدم. ایشان فرمودند: «کجا بودى؟».
گفتم: حسین بن على علیه السلام را زیارت کردم. امام هادى علیه السلام فرمودند:
«أما إنَّک لَوزُرتَ قَبرَ عَبدِ العَظیمِ عِندَکُم کُنتَ کَمَن زارَ الحُسَینَ بنَ عَلِىٍّ.» «بدان که اگر قبر عبد العظیم را در شهر خودتان زیارت کنى، مانند کسى هستى که حسین بن على را زیارت کرده باشد.»
معنای برابرى زیارت حضرت عبد العظیم حسنی (ع) با زیارت حرم حضرت سید الشهدا (ع)
این کارشناس مذهبی تصریح کرد: مسئله این است که آیا بر اساس حدیثِ یاد شده، زیارت حضرت عبد العظیم حسنی رحمت الله علیه به طور مطلق مىتواند جایگزین زیارت امام حسین علیه السلام شود و یا در شرایط خاصى، از چنین فضیلتى برخوردار است؟
بىتردید، مقصود امام هادى علیه السلام در حدیث یاد شده، این نیست که از فضایل زیارت امام حسین علیه السلام بکاهند و یا در بیان فضیلت حضرت عبد العظیم حسنی رحمت الله علیه مبالغه نمایند.
بنابراین، در پاسخ به سؤالى که مطرح شد، مىتوان گفت: برابرى فضیلت زیارت حضرت عبد العظیم حسنی رحمت الله علیه و امام حسین علیه السلام مقید است به فضاى سیاسى ویژهاى که پیروان اهل بیت علیه السلام در آن مقطع تاریخى زندگى مىکردند. زیرا زمانى بود که اختناق شدیدى جهان اسلام را فرا گرفته بود و جامعه تشیّع در دوران زمامدارى افرادى مانند: متوکّل، مُعتَز و معتمد عباسى، سختترین دورانهاى تاریخىِ خود را سپرى مىکرد.
حجتالاسلام والمسلمین یعقوبی گیلانی گفت: در چنین شرایطى، امام هادى علیه السلام به منظور پیشگیرى از خطرهایى که از طرف حکومتهاى وقت، شیعیان را تهدید مىکرد، فضیلت زیارت حضرت عبد العظیم حسنی علیه السلام را با زیارت امام حسین علیه السلام برابر دانسته اند. به تعبیرى روشنتر، زیارت حضرت عبد العظیم حسنی علیه السلام براى کسانى که آمادگى خطرپذیرى براى زیارت امام حسین علیه السلام را داشته باشند، پاداشى معادل زیارت آن حضرت علیهالسلام را دارد و حرم حضرت عبد العظیم حسنی علیه السلام شعبهاى از حرم سید الشهدا علیه السلام است و این خود، فضیلتى بزرگ و حاکى از جایگاه بلند حضرت عبد العظیم حسنی رحمت الله علیه نزد اهل بیت علیه السلام و عظمت معنوى ایشان است.
این کارشناس مذهبی ادامه داد: برابرى فضیلت زیارت حضرت عبد العظیم حسنی رحمت الله علیه با زیارت سید و سالار شهیدان علیه السلام هر چند در شرایط ویژه، بىتردید بدون حکمت نیست و شاید نتوان به حکمت آن پى برد؛ لیکن راز و رمز این فضیلت بزرگ را باید در شخصیت علمى، عملى و جهادى آن بزرگوار، جستجو کرد.
در میان امامزادگان، شخصیتهاى بزرگى وجود دارند؛ امّا در باره هیچ یک از آنها نقل نشده و حداقل به ما نرسیده است که زیارتش با زیارت حضرت سید الشهدا علیه السلام برابرى کند.
عرضه دین بر امام هادی علیهالسلام
حجتالاسلام والمسلمین یعقوبی گیلانی اظهار کرد: این احادیث بیانگر عظمت والای حضرت عبدالعظیم حسنی رحمت الله علیه است ولی نکتهای که در زندگی ایشان بسیار جای تأمل و دقت نظر دارد این است که روزی این «امام زاده مجتهد محدث کبیر» به محضر امام هادى علیه وآله رسید.
وقتى نگاه ایشان افتاد، فرمودنذ: «مَرحَباً بِکَ یا أبَا القاسِمِ! أنتَ وَلِیُّنا حَقّاً» «خوش آمدى، اى ابوالقاسم! تو حقیقتاً دوست ما هستى».
گفتم: اى پسر رسول خدا! مایلم دینم را به شما عرضه کنم، اگر مورد پسند بود، بر آن ثابت باشم تا خداوند عزوجل را ملاقات کنم.
امام علیه السلام فرمودند: «اى ابو القاسم، عرضه کن»؛ و بعد حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام همچون طفلی که به مکتب رفته باشند به محضر امام علیه السلام نشستند و به عقاید خویش درباره اصول و فروع دین پرداختند.
گفتارش که تمام شد. در این هنگام، امام هادى علیه السلام فرمودند «اى ابوالقاسم! به خدا سوگند، این [عقاید]، دین خداست که آن را براى بندگانش برگزیده است. پس بر آن، ثابت قدم باشید.
خداوند، تو را بر عقیده ثابت در زندگى دنیا و آخرت پایدار بدارند!».
به کارشناس دینی مراجعه کنیم
این کارشناس مذهبی یادآور شد: این کار یعنى مراجعه به کارشناسان دین که ریشه قرآنى دارد.
خداوند متعال در دو آیه، مردم را به آنان ارجاع فرموده اند: «فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ؛» «اگر نمىدانید، از آگاهان بپرسید.»
حضرت عبد العظیم حسنی رحمت الله علیه از نظر علمى، یکى از بزرگترین محدّثان و فقها بوده و از نظر سنّى، تقریباً دو برابر امام هادی علیهالسلام سن داشته اند. اما میخواهند به ما بیاموزند کهای انسان به علم خود و به اصطلاح، به چند کلمه مغرور نشو. لذا، شایسته است وقتى انسان دیندار به محضر دینشناس بالاتر از خود مىرسد، براى تأیید و یا تکمیل معارف دینى خود اقدام نماید.
این بهرهگیرى از نظریه کارشناسان دینى، زمینهساز ثبات و پایدارى انسان در دیندارى است.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری قرآن و عترت